Zapletka maczugowata

Zapletka maczugowata
	; Dojrzałe zarodnie
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	Protozoa
Typ	śluzowce
Klasa	Myxogastrea
Rząd	Trichiida
Rodzina	Trichiaceae
Rodzaj	zapletka
Gatunek	zapletka maczugowata
	Nazwa systematyczna
	Hemitrichia clavata (Pers.) Rostaf.; Vers. Syst. Mycetozoen (Strassburg): 14 (1873)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zapletka maczugowata (Hemitrichia clavata (Pers.) Rostaf.) – gatunek śluzowców^[2].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hemitrichia, Trichiaceae, Trichiida, Incertae sedis, Myxogastrea, Mycetozoa, Amoebozoa, Protozoa^[2].

Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1794 r. Christiaan Hendrik Persoon nadając mu nazwę Trichia clavata. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Józef Rostafiński w 1873 r.^[2]

Synonimy^[3]:

Arcyria clavata (Pers.) Massee 1892
Hemiarcyria clavata (Pers.) Rostaf. 1875
Hemiarcyria clavata (Pers.) Rostaf. 1875 var. clavata
Hemitrichia clavata (Pers.) Rostaf., 1873 var. clavata
Hyporhamma clavatum (Pers.) Lado 2001
Trichia clavata Pers. 1794
Trichia clavata Pers. 1794 var. clavata

Nazwa polska na podstawie opracowania Świat śluzowców, grzybów i mszaków Wigierskiego Parku Narodowego^[4].

Morfologia

Hemitrichia clavata tworzy zarodnie na szypułkach, wyrastające pojedynczo lub w gęstych grupach. Mają kształt od kulistego do gruszkowatego, barwę od złocistożółtej do brązowooliwkowej, są jaśniejsze w kierunku wierzchołka. Powierzchnia błyszcząca, wysokość wraz z szypułką od 1 do 3 mm. Główka zarodni o wysokości 0,7–1,5 mm i szerokości 0,5–1,8 mm^[5].

Błoniasta powierzchnia lężni o barwie czerwonawo-brązowej, nieregularnie otaczająca podstawę szypułki. Szypułka ciemnobrązowa u podstawy, jaśniejsza w kierunku zarodni i stopniowo w nią przechodząca. W świetle przechodzącym wydaje się brązowa. Ma długość 0,3–1,5 mm, grubość około 0,2 mm. Wewnątrz posiada torbiele o wielkości około 10–20 μm, przypominające zarodniki^[5].

Ściana zarodni otwiera się nieregularnie w górnej części, od 1/2 do 2/3 zarodni pozostaje nieotwarte. W świetle przechodzącym perydium wydaje się bladożółte. Ma cienkie i ściśle przylegające brodawki, czasami ornamentację w postaci siatki. Włośnia rozgałęziona. elastyczna, po wyjściu z zarodni luźna, o włóknach o barwie od bladożółtej do miodowożółtej w świetle przechodzącym. Charakterystyczną cechą jest występowanie na włóknach włośni 5-6 dobrze widocznych spiralnych pasm oraz bardzo drobnych kolców, wskutek czego brzeg włośni jest jaśniejszy. Włośnia tworzy gęstą sieć w postaci siatki z kilkoma wolnymi końcami. Grubość włókien 4–7 μm^[5].

Zarodniki w masie żółte do miodowożółtych. Mają powierzchnię o ornamentacji w postaci drobnej siatki i posiadają drobną brodawkę. Kształt od kulistego do półelipsoidalnego, średnica 7–10 μm^[5].

Plaszmodium białe^[5].

Występowanie i siedlisko

Jest to pospolity gatunek śluzowca, szeroko rozprzestrzeniony w całej strefie klimatu umiarkowanego. Podawane przypadki jej występowania w klimacie tropikalnym często wynikają z mylenia jej z zapletką kieliszkowatą. Rozwija się na rozkładającym się drewnie, głównie twardych drzew. Pojawia się nawet po dłuższych okresach suchej pogody^[5].

Gatunki podobne

Bardzo podobna jest zapletka kieliszkowata (Hemitrichia calyculata). Pewne rozróżnienie tych gatunków możliwe jest tylko przez mikroskop. Zapletka kieliszkowata odróżnia się budową włośni (nierozgałęziona i bez kolców), wielkością i powierzchnią zarodników (kolczasta)^[5].

Przypisy

↑ CABI databases. [dostęp 2014-09-25]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Index Fungorum. [dostęp 2018-11-19]. (ang.).
↑ Species Fungorum. [dostęp 2018-11-19]. (ang.).
↑ Wierzcholska S., Halama M., Panek E., Plášek V., Krzysztofiak A., Romański M., Fałtynowicz W., Krzysztofiak L. 2010. Świat śluzowców, grzybów i mszaków Wigierskiego Parku Narodowego. – Przyroda Wigierskiego Parku Narodowego, seria popularnonaukowa, Suwałki, s. 1–208.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Hermann Neubert, Wolfgang Nowotny, Karlheinz Baumann. Die Myxomyceten Deutschlands und des angrenzenden Alpenraumes unter besonderer Berücksichtigung Österreichs. Tom1. Karlheinz Baumann Verlag, Gomaringen 1993, ISBN 3-929822-00-8.

[cabi-1] CABI databases. [dostęp 2014-09-25]. (ang.).

[if-2] Index Fungorum. [dostęp 2018-11-19]. (ang.).

[sf-3] Species Fungorum. [dostęp 2018-11-19]. (ang.).

[4] Wierzcholska S., Halama M., Panek E., Plášek V., Krzysztofiak A., Romański M., Fałtynowicz W., Krzysztofiak L. 2010. Świat śluzowców, grzybów i mszaków Wigierskiego Parku Narodowego. – Przyroda Wigierskiego Parku Narodowego, seria popularnonaukowa, Suwałki, s. 1–208.

[myxomyceten-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Hermann Neubert, Wolfgang Nowotny, Karlheinz Baumann. Die Myxomyceten Deutschlands und des angrenzenden Alpenraumes unter besonderer Berücksichtigung Österreichs. Tom1. Karlheinz Baumann Verlag, Gomaringen 1993, ISBN 3-929822-00-8.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]